اما و اگرهای روزه داری برای دیابتی ها - وبلاگ مهدی آبادانی

به گزارش وبلاگ مهدی آبادانی، هنگام روزه داری سطح انسولین خون در طی روز پایین تر از روزهای معمولی است. در واقع بدن از ذخایر انرژی خود یعنی گلیکوژن یا قند حیوانی ذخیره شده در کبد و عضلات و همچنین از چربی موجود در بافت چربی برای تأمین انرژی استفاده می کند، که این ها موجب افزایش سطح انسولین خون نمی شوند و به همین دلیل هنگام روزه داری اندازه انسولین خون کمی پایین تر از روزهای دیگر است. کاهش انسولین خون احتمال ذخیره چربی(شروع چاقی) و همچنین احتمال مقاوم شدن سلول ها به انسولین (که زمینه ساز شروع دیابت است) را کاهش می دهد.

باید توجه کرد که روزه داری علاوه بر اینکه منجر به استراحت دستگاه گوارش می گردد، سوخت و ساز بدن را تنظیم کرده و احتمال ابتلا به بیماری ها از جمله افسردگی و استرس، افزایش فشار خون، میگرن، افزایش وزن، بی خوابی و گاهی دیابت را کاهش می دهد. با این حال در برخی موارد روزه داری در افراد بیمار لطماتی را به سلامت فرد وارد می کند که به همین دلیل لازم است این افراد برای اطمینان از بی خطر بودن روزه گرفتن با پزشک خود مشورت کنند تا در صورت احتمال لطمه به سلامتی، از روزه گرفتن خودداری کنند.

بنابر اعلام دانشگاه علوم پزشکی تهران، دیابت از جمله بیماری هایی است که بسته به میزان شدت و همچنین نوع آن، توصیه های متفاوتی برای روزه داری دارد. افراد مبتلا به دیابت که دارو دریافت می کنند، با توجه به شدت بیماری و با مشورت با پزشک ممکن است مجاز به روزه داری باشند. در مبتلایان به دیابت غیر وابسته به انسولین (دیابت نوع 2) که دارای اضافه وزن بالا باشند (BMI بالاتر از 28 دارند) و با دریافت منظم دارو (به صورت 2 بار در شبانه روز) قند خون خود را کنترل می کنند، روزه داری نه تنها مضر نیست، بلکه می تواند مفیدتر هم باشد.

افراد دیابتی که دارای شرایط زیر هستند (با تشخیص پزشک) لازم است از روزه داری خودداری کنند:

- افراد مبتلا به دیابت (چه از نوع وابسته به انسولین و چه غیر وابسته به انسولین) که هنوز بیماری خود را کنترل نکرده اند و قند خون آنها هنوز به حد قابل قبولی نرسیده است.

- مبتلایانی که قند خون بالا داشته، اما هنوز از داروی خاص و همچنین فعالیت بدنی مناسب جهت درمان دیابت پیروی نمی کنند.

- مبتلایان دیابت نوع 1(وابسته به انسولین) که در روز چند نوبت لازم است انسولین تزریق کنند.

- دیابتی های مبتلا به عفونت

- افراد مبتلا به پرفشاری خون کنترل نشده و همچنین آنژین (نوعی بیماری قلبی) درمان نشده.

- افرادی که در طول روز 2 بار یا بیشتر به افزایش قند خون (هیپرگلیسمی) یا کاهش آن (هیپوگلیسمی) دچار می شوند. اگر افراد دچار تعریق، عرق سرد و تپش قلب شوند، این نشانه افت قند خون است که در این صورت باید روزه باز گردد.

- خانم های باردار یا شیرده مبتلا به دیابت نباید روزه بگیرند.

- افراد سالخورده مبتلا به دیابت نیز نباید روزه بگیرند.

توصیه های لازم برای افراد مبتلا به دیابت در طول ماه مبارک رمضان

- افزایش دریافت مواد غذایی پرچرب و پرکربوهیدرات و به طور کلی پرخوری در افراد دیابتی، منجر به افزایش قند خون و افزایش وزن خواهد شد. بیماران دیابتی در طول روزهای ماه رمضان مانند روزهای معمولی باید از دریافت کالری بیش از حد و همچنین مواد غذایی حاوی کربوهیدرات ساده مانند قند و شکر بپرهیزند.

- انجام فعالیت بدنی سبک یا میانه در افراد مبتلا به دیابت غیر وابسته به انسولین، عارضه ای نخواهد داشت.

- وزن فرد باید در طول ماه مبارک رمضان روزانه کنترل شده و در صورت هر گونه کاهش وزن شدید یا افزایش وزن بیشتر از دو کیلوگرم حتما با پزشک مشورت گردد.

- در صورت احساس هر گونه علایم ناشی از کاهش یا افزایش شدید قند خون باید روزه را باز کنند.

- بعد از پایان ماه مبارک رمضان میزان و نوع داروی مصرفی و همچنین رژیم غذایی به حالت قبل از ماه رمضان بر می گردد.

- اگر برای خوردن سحری بیدار نشوند، بهتر است از روزه گرفتن در آن روز منصرف شوند، زیرا احتمال پایین افتادن قند خون و عوارض دیگر افزایش می یابد.

- اگر بعد از افطار، قند خون بالای 250 باشد لازم است شب بعد 20 درصد از کالری دریافتی کم گردد. اگر هنگام سحر نیز قند خون بالای 200 باشد باید از غذای سحری دفعات بعدی 20 درصد کم گردد. چنانچه قند خون بالای 350 باشد توصیه می گردد اصولا روزه نگیرند.

- چناچه مصرف قرص فراموش گردد (خصوصاٌ در صورتی که معمولا قند خون بالاست) بیماران دیابتی بهتر است آن روز را روزه نگیرند.

- بیماران دیابتی که به نحوی دچار عوارض مزمن دیابت بر کلیه ها، چشم، قلب و... شده اند هر چند ممکن است با روزه گرفتن دچار مشکل حادی نشوند، ولی برای پیشگیری از پیشرفت عوارض مزمن بهتر است روزه نگیرند یا با متخصص مربوطه مشورت کنند.