حساسیت به محصولات پوستی؛ نکات ضروری درباره علائم، درمان و پیشگیری - وبلاگ مهدی آبادانی

به گزارش وبلاگ مهدی آبادانی، این روزها محصولات آرایشی و بهداشتی تنوع بسیار زیادی دارند که همین موضوع خرید گزینه مناسب را سخت نموده است. شناخت نوع پوست و انتخاب محصول بر اساس آن یاری کننده است، اما کافی نیست. چون حتی اگر آلرژی شناخته شده ای نداشته باشید و پوست تان را حساس تصور نکنید، ممکن است به برخی از محصولات مراقبت از پوست واکنش نشان دهید. حساسیت به محصولات پوستی با قرمزی، خارش و تورم تعیین می گردد و در برخی از موارد بسیار آزاردهنده است. در این مقاله از خبرنگاران مگ درباره دلایل حساسیت به محصولات پوستی صحبت می کنیم و راه های مقابله با این مشکل را شرح می دهیم. با ما همراه باشید.

حساسیت به محصولات پوستی چگونه اتفاق می افتد؟

به التهاب یا تحریک پوست که در اثر تماس با یک ماده خارجی رخ می دهد، درماتیت تماسی می گویند. درماتیت تماسی به 2 دسته کلی تقسیم می گردد:

• درماتیت تماسی تحریکی (ICD): این نوع درماتیت چند دقیقه یا چند ساعت پس از تماس با مواد مختلف از جمله محصولات پاک نماینده خشن ایجاد می گردد. علت ICD این است که ماده خارجی به سلول های اپیدرم پوست آسیب می رساند. شواهد نشان می دهد که 80 درصد افرادی که از درماتیت تماسی شکایت دارند به ICD مبتلا هستند.
• درماتیت تماسی آلرژیک (ACD): این نوع درماتیت تماسی به علت حساسیت به مواد شیمیایی رخ می دهد. در ACD، سیستم ایمنی بدن یک ماده بی ضرر را به اشتباه مضر تشخیص می دهد و به آن حمله می نماید که این به التهاب و تحریک پوست منجر می گردد. معمولا چند روز طول می کشد تا بثورات ناشی از حساسیت ایجاد شوند، بنابراین مشخص علت بروز این مشکل ممکن است چالش برانگیز باشد.

آلرژی های پوستی می توانند به طیف گسترده ای از مسائل منجر شوند که اختلال خواب یکی از شایع ترین آن ها است. اگر خارش ناشی از حساسیت شدید باشد، نمی توانید بخوابید یا در طول شب مدام از خواب بیدار می شوید. این عارضه می تواند روی کارایی شما تاثیر بگذارد و حتی کیفیت زندگی تان را کاهش دهد.

شایع ترین علائم حساسیت به محصولات پوستی چیست؟

علائم واکنش پوستی به نوع محصول، بخشی از بدن که با آن تماس پیدا می نماید، تعداد دفعات استفاده از آن و مدت زمانی که روی پوست باقی می ماند، بستگی دارد. با این حال، معمولا شامل موارد زیر است:

• بثورات پوستی
• خارش
• سوزش
• تاول
• تورم

یک مطالعه نشان داد که واکنش پوستی غالبا در صورت و گردن رخ می دهد و صابون ها و کرم های صورت شایع ترین علل بروز آن هستند. در یک مطالعه دیگر هم مشاهده شد که بسیاری از افراد علائم واکنش به لوازم آرایشی را روی پلک های خود تجربه می نمایند.

کدام ترکیبات باعث واکنش پوست می شوند؟

محصولات مراقبت از پوست حاوی مواد شیمیایی مختلفی هستند که همگی به طور بالقوه می توانند باعث واکنش شوند. به گفته آموزشگاه پوست آمریکا (AAD)، بیش از 15 هزار ماده وجود دارد که ممکن است باعث واکنش پوستی آلرژیک شوند. در یک مطالعه مشاهده شد که محصولات مراقبت شخصی در 28/8 درصد مردان و 39/5 درصد زنان باعث درماتیت تماسی تحریکی می شوند.

درماتیت تماسی تحریکی اغلب به علت تماس مداوم با محرک های خفیف ناشی می گردد. از علل شایع این عارضه می توان به صابون ها، اسیدها، حلال ها و مواد قلیایی اشاره نمود. تحقیقات نشان می دهد که محرک های رایج می توانند شامل موارد زیر باشند:

• آنترالین
• بنزالکونیوم کلرید
• ترتینوئین و تترا اتیلن گلیکول دی اکریلات
• دیترانول
• اپی کلروهیدرین
• پودوفیلین
• پروپان سولفون

پروپیلن گلیکول، امولسیفایری که معمولا در لوازم آرایشی مانند کرم ها و لوسیون های پوست یافت می گردد، در بسیاری از موارد علت درماتیت تماسی است.

آلرژن های رایج در محصولات آرایشی و بهداشتی

عطرها و مواد نگهدارنده موجود در محصولات آرایشی و بهداشتی مسؤول بسیاری از واکنش های آلرژیک هستند. عطرهایی که معمولا در محصولات مراقبت از پوست و مرطوب نماینده ها یافت می شوند عبارتند از:

• لینالول
• لیمونن
• سیترونلول

نگهدارنده های رایج شامل موارد زیر هستند:

• متیل ایزوتیازولینون
• متیل کلروایزوتیازولینون
• فرمالدهید و موادی که فرمالدهید آزاد می نمایند

Balsam of Peru، مایعی که از درخت Myroxylon balsamum به دست می آید و به وسیله بسیاری از فراورینمایندگان در عطرها، کرم ها و لوازم آرایشی استفاده می گردد، یکی از علل درماتیت تماسی آلرژیک است. مواد موجود در رنگ موها هم ممکن است در برخی از شرایط باعث درماتیت آلرژیک شوند.

سینامیک آلدهید که از دارچین به دست می آید ماده دیگری است که ممکن است باعث حساسیت به محصولات پوستی گردد. این ماده در محصولاتی که بوی دارچین، بادام و زردآلو دارند، یافت می گردد.

به یاد داشته باشید که وجود عبارت طبیعی یا ارگانیک روی برچسب محصول لزوما به معنی بی خطر بودن آن نیست. چون ممکن است پوست به بسیاری از روغن ها و مواد طبیعی که بی خطر به نظر می رسند واکنش نشان دهد.

برای حساسیت به محصولات پوستی چه باید کرد؟

اگر با یک واکنش آلرژیک روبرو شدید، به محصولاتی که اخیرا استفاده نموده اید فکر کنید و از خود بپرسید که به تازگی چه محصول نوی را روی پوست تان قرار داده اید. چنانچه به محصول خاصی مشکوک هستید، آن را از روتین پوستی خود حذف کنید. علاوه بر این، می توانید برای درمان خارش از آنتی هیستامین خوراکی و استروئید موضعی بدون نسخه بهره ببرید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

گاهی اوقات صبر کردن برترین راه چاره است، چون درماتیت تماسی ممکن است خودبه خود برطرف گردد. اما اگر بثورات شدید هستند یا بهتر نمی شوند، وقت آن است که به پزشک مراجعه کنید. در صورت روبروه با هر یک از مسائل زیر حتما با پزشک مشورت کنید:

• خونریزی بثورات یا خروج چرک از آن ها (این ممکن است نشانه عفونت باشد.)
• بهبود نیافتن بثورات بعد از 2 تا سه هفته
• ظهور علائم آلرژی در چشم یا دهان
• ایجاد کهیر در سراسر بدن
• مسائل تنفسی
• مختل شدن خواب یا کاهش تمرکز

در موارد شدید، ممکن است پزشک از استروئیدهای خوراکی با دوز بالا برای درمان حساسیت به محصولات پوستی استفاده کند.

آیا می توان از حساسیت به محصولات پوستی پیشگیری کرد؟

راه چاره تضمینی برای پیشگیری از واکنش های آلرژیک وجود ندارد. چون حتی اگر در حال حاضر به یک ماده آلرژی نداشته باشید، ممکن است در طول زمان به آن حساسیت پیدا کنید. به علاوه، مواد آلرژی زا در طیف وسیعی از محصولات از جمله افتر شیوها، دئودورانت ها، ضدتعریق ها، کرم ها، لوسیون ها، لوازم آرایشی و انواع عطر، ادکلن یا اسپری بدن یافت می شوند. شما حتی می توانید به اکریلیک ناخن حساسیت داشته باشید و بدون اینکه متوجه شوید هنگام لمس کردن صورت خود باعث درماتیت تماسی شوید.

با این حال، تکنیک های زیر می توانند در پیشگیری از آلرژی پوستی یاری نماینده باشند و احتمال بروز آن را به حداقل برسانند.

1. از محصولاتی که به آن ها حساسیت دارید، استفاده نکنید

اولین و مهم ترین توصیه این است که از محصولاتی که می دانید به آن ها حساسیت دارید، استفاده نکنید. به محض اینکه متوجه شدید کدام محصول باعث واکنش آلرژیک در شما شده است، استفاده از آن را متوقف کنید.

2. محصولات بدون عطر را امتحان کنید

عطرها از مهم ترین ترکیبات آلرژی زایی هستند که در محصولات مراقبت از پوست یافت می شوند. بنابراین اگر واکنش آلرژیک نشان دادید، برچسب های محصولات مورد استفاده خود را بخوانید و از محصولاتی بهره ببرید که روی آن ها عبارت بدون عطر درج شده باشد.

3. به سراغ محصولات هیپوآلرژنیک بروید

هیچ استاندارد یا دستورالعمل مشخصی برای فراوری محصولات هیپوآلرژنیک وجود ندارد. به عبارت دیگر، هر شرکتی می تواند این اصطلاح را به شکل متفاوتی تعریف کند. با این حال، اگر نگران درماتیت تماسی هستید یا سابقه ابتلا به آن را دارید، بهتر است این محصولات را انتخاب کنید.

4. پچ تست انجام دهید

پچ تست (Patch test) یک تست تشخیصی است که می توانید از آن برای شناسایی محصولاتی که باعث تحریک پوست یا واکنش آلرژیک می شوند بهره ببرید. در پچ تست، میزان کمی از یک ماده یا محصول خاص را روی پوست می گذارید و منتظر می مانید تا واکنش بدن تان را نسبت به آن بسنجید.

پچ تست با تست های آلرژی مثل تست پوستی پریک (تست خراش پوستی) که به وسیله پزشک انجام می گردد، فرق دارد. تست های آلرژی می توانند به واکنش فوری منجر شوند، اما آلرژی پوستی ناشی از پچ تست ممکن است چند روز طول بکشد تا ایجاد گردد.

نحوه انجام پچ تست

آموزشگاه پوست آمریکا مراحل زیر را برای آنالیز آلرژی به محصولات آرایشی و بهداشتی نو توصیه می نماید:

• محصول را روی قسمت کوچکی از پوست که آن را به صورت تصادفی مالش نمی دهید یا نمی شویید، بمالید. داخل بازو یا محل خم شدن آرنج برترین محل برای پچ تست محسوب می گردد. چون پوست این ناحیه از بدن مثل پوست صورت بسیار حساس است.
• محصول را به میزان یک سکه روی پوست بمالید. ضخامت محصول باید به همان میزان ای باشد که در حالت عادی قرار است روی پوست بمالید.
• محصول را تا زمانی که به طور معمول می خواهید روی پوست بماند، به حال خود رها کنید. اگر در حال آزمایش محصولی هستید که معمولا آن را می شویید (مثل شوینده یا پاک نماینده )، باید آن را به مدت پنج دقیقه یا تا زمانی که شرکت فراورینماینده توصیه می نماید، روی پوست نگه دارید.
• پچ تست را 2 بار در روز و به مدت هفت تا 10 روز تکرار کنید. واکنش آلرژیک ممکن است بلافاصله رخ ندهد، بنابراین مهم است که استفاده از محصول را برای چند روز ادامه دهید.
• اگر پوست تان به محصول واکنش نشان داد، فورا آن را بشویید و دیگر از آن استفاده نکنید. در صورت احتیاج، می توانید از کمپرس خنک برای تسکین پوست بهره ببرید. اما اگر واکنش شدید بود یا به راه چارههای خانگی پاسخ نداد، بهتر است به متخصص پوست مراجعه کنید تا علائم تان را کنترل کند.
• در صورتی که به محصول مورد آزمایش واکنش منفی نشان ندادید، می توانید استفاده از آن را آغاز کنید.

5. از متخصص یاری بگیرید

مشخص دقیق ماده ای که باعث مشکل می گردد، می تواند واقعا سخت باشد. برخی از افراد به چند ماده مختلف در محصولات مراقبت از پوست حساسیت دارند. بنابراین پیدا کردن منشاء مشکل آن ها به مهارت و تجربه زیادی احتیاج دارد.

متخصص پوست یا متخصص آلرژی می تواند با انجام تست های تخصصی به شناسایی موادی که باعث آلرژی می شوند، یاری کند. بعد از آن کافی است لیست ترکیبات تشکیل دهنده محصولات مختلف را بخوانید و از خرید آن هایی که حاوی ماده آلرژی زا هستند بپرهیزید.

کلام پایانی

محصولات مراقبت از پوست حاوی ترکیبات مختلفی هستند که برخی از آن ها ممکن است پوست را تحریک نمایند یا حتی باعث واکنش آلرژیک شوند. در بیشتر موارد، با انجام پچ تست می توان محصولات آلرژی زا را تشخیص داد. استفاده از محصولات بدون عطر و هیپوآلرژنیک هم می تواند در پیشگیری از حساسیت به محصولات پوستی موثر باشد.

این مطلب صرفا جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه برطرف مسؤولیت وبلاگ مهدی آبادانی مگ را بخوانید.

منابع: health.clevelandclinic, medicalnewstoday