رفتار عجیب مرموزترین ستاره کهکشان راه شیری - وبلاگ مهدی آبادانی

به گزارش وبلاگ مهدی آبادانی، احتمالا به زودی پرده از اسرار یکی از مرموزترین ستاره های کهکشان راه شیری و رفتار عجیب آن برداشته می گردد. این ستاره بویاجیان یا KIC 8462852 نامیده می گردد که با نام ستاره تابی (Tabby) نیز شناخته می گردد، یک سوسوی زرد-سفید در فاصله 1470 سال نوری از ما دارد و نوسانات کوتاه مدت روشنایی عجیب و تغییرات طولانی مدت آن تا به امروز کوشش های دانشمندان برای شرح را به چالش کشیده است.

به گزارش ایسنا، چند شرح احتمالی برای آنچه ممکن است در جریان باشد، وجود دارد، اما اثبات یکی از آن ها به علت احتیاج به اطلاعات دقیق تر متوقف شده است. اکنون به نظر می رسد لازم نیست بیشتر منتظر بمانیم.

گروهی به رهبری ماسیمو استیاولی، ستاره شناس موسسه علمی تلسکوپ فضایی (STScI)، رصد هایی از ستاره بویاجیان را با استفاده از تلسکوپ فضایی جیمز وب انجام داده اند و در پی رمزگشایی آن ها هستند.

پژوهشگران در مقاله خود نوشتند: ستاره KIC 8462852 (ستاره بویاجیان) منحنی نور خارق العاده ای را نشان می دهد که هم رویداد های عمیق و هم تغییرات طولانی مدت را به نمایش می گذارد. ما مشاهداتی را از این جرم در محدوده طول موج 1.7 تا 25 میکرون پیشنهاد می کنیم تا تابش حرارتی از مواد دور ستاره ای را که باعث تغییرات منحنی نور مشاهده شده می گردد، میزان گیری کنیم.

ستاره بویاجیان به افتخار تابتا بویاجیان اخترفیزیکدان دانشگاه ایالتی لوئیزیانا که مقاله کشف عجیب بودن درخشش آن را رهبری می کرد، نام گذاری شده است.

این ستاره از سال 2015 به یک معما برای اخترشناسان تبدیل شده است و از زمان کشف، مشاهده شده که مکررا تا 22 درصد از روشنایی معمول آن کم می گردد و سوابق نشان می دهد که چندین سال است که این کار را تکرار نموده است.

دانشمندان پدیده هایی را می شناسند که می توانند باعث کم شدن نور یک ستاره شوند. بارزترین مثال آن نیز عبور یک سیاره فراخورشیدی در حال گردش به دور آن ستاره است. اما سیارات فراخورشیدی باعث افت های دوره ای منظم در نور ستاره ها می شوند و معمولاً هر بار درصد کمی از نور ستاره را مسدود می نمایند. این در حالی است که ستاره بویاجیان به طور نامنظم و با شدت های متفاوت و بدون الگویی قابل درک در زمان بندی، کم نور می گردد.

یک افت نور یک باره می تواند به علت پدیده ای موسوم به اختفا (occultation) یا چیزی باشد که به طور تصادفی بین ما و ستاره می گذرد.

اختفا یا غیبت، رویدادی در اخترشناسی است که هنگامی رخ می دهد که یک شیء به وسیله یک شیء در حال عبور دیگر از دید بیننده پنهان گردد. هرگاه از دید یک ناظر، یک جرم آسمانی که در ظاهر بزرگتر است از مقابل یک جسم آسمانی که در ظاهر کوچکتر است، عبور نماید، اختفای جرم دوم (به وسیله جرم اول) اتفاق افتاده است.

اما این چیزی نیست که ما در خصوص ستاره بویاجیان با آن روبرو ایم. در واقع، سوابق نشان می دهد این ستاره که دوره های روشنایی قابل توجهی را نیز پشت سر گذاشته است. این واقعاً یک مورد عجیب و غریب است، اگرچه شاید تنها مورد در نوع خود نباشد.

شرحاتی در خصوص کم نور شدن این ستاره از شرحات نسبتاً ساده مثل وجود ابر های گرد و غبار در حال چرخش به دور آن گرفته تا فرضیه عجیب و غریب کلان ساختار بیگانه بودن ستاره بویاجیان مطرح شده است. اما این شرحات کافی نیستند.

این واقعیت که طول موج های فروسرخ نور با سهولت بیشتری نسبت به طول موج های فرابنفش در مدت کم نوری بویاجیان عبور می نمایند، نشان می دهد که هر چیزی که باعث این کم نوری می گردد، یک جرم جامد نیست.

گزینه های احتمالی شامل انبوه دنباله دارها، بقایای یک سیاره فراخورشیدی تکه تکه شده که خیلی به ستاره نزدیک شده اند، بقایای یک قمر فراخورشیدی فروپاشیده، نوعی نوسانات داخلی عجیب و غریب و یک ابر از غبار هستند.

بعلاوه ممکن است چیزی در حال وقوع باشد که ما هنوز به آن فکر ننموده ایم. استیاولی و همکارانش امیدوارند مشاهدات تلسکوپ فضایی جیمز وب که در طول موج فروسرخ نزدیک و میانی با ابزار های موسوم به NIRSpec و MIRI خود جمع آوری شده اند، به محدود کردن این احتمالات و در نهایت، رسیدن به پاسخ نهایی یاری نمایند. به خصوص به این علت که طول موج های فروسرخ به طور موثرتری نسبت به طول موج های کوتاه تر به گرد و غبار نفوذ می نمایند و جیمز وب نیز یک تلسکوپ فروسرخ قدرتمند است.

پژوهشگران می گویند، هدف اول از این مشاهدات، تمایز بین مدل های احتمالی برای مشخص چرایی رفتار این ستاره است. هدف دوم نیز در صورت شناسایی رفتار آن، مشخص دما و درخشندگی غبار دور آن برای درک بهتر این جرم خارق العاده است.

ما هنوز پاسخ دقیقی نداریم. پژوهشگران سخت در حال تجزیه و تحلیل طیف های تازه هستند و آن ها را آنالیز می نمایند. در هر حال امیدواریم این روند طولانی نباشد و خیلی زود به شرحی دقیق برای رفتار عجیب ستاره بویاجیان برسیم.