نگرانی ترامپ از سختگیری در نشست هانوی - وبلاگ مهدی آبادانی

به گزارش وبلاگ مهدی آبادانی، بعد از اجلاس هانوی به وسیله منابع رسانه ای از جمله روزنامه چوسان ایلبو چاپ کره جنوبی آگاه شدیم که کیم یونگ چول به اردوگاه کار اجباری فرستاده شده هر چند که بعداً گفته شد از او اعاده حیثیت شده است.

همچنین گزارش شده بود که کیم هیوک چول، همتای کره ای بیگون به همراه چند نفر دیگر اعدام شده اند و خواهر رهبر کره شمالی نیز با هدف توبه و در یک اقدام خود تنبیهی برای مدتی از نظرها غایب شده است. گزارش دیگری در این زمینه حکایت از این داشت که شین های یونگ مترجم مخصوص کیم جونگ اون هم به دلیل اشتباه در ترجمه به اردوگاه زندانیان سیاسی فرستاده شده است. البته این گزارش حداقل از گزارش های قبلی مبنی بر اینکه این مترجم خانم اعدام شده است، بهتر بود. پیشتر گفته شده بود که او به دلیل ناتوانی در متوقف کردن ترامپ برای اینکه هی وسط ترجمه حرف های مشعشع کیم نپرد، به مرگ محکوم شده است(8). راستی آزمایی هر یک از این ادعاها بسیار سخت و سخت است اما همه می دانند که رهبر کره شمالی کاملاً از قابلیت صدور چنین دستورات تنبیهی برخوردار می باشد. یکی از گزارشگران روزنامه واشنگتن پست هم در نمایشی از روزنامه نگاری مسئولانه توئیت کرد: به نظر می رسد دیپلماسی متلون (دمدمی مزاج) ترامپ از جمله با پذیرش و تعقیب مواضع افراطی بولتون در هانوی، باعث مرگ چندین نفر در طرف مقابل شده است(9).

تقریباً همه واکنش ها به اجلاس سران در هانوی بازتابی از تعجب و شگفتی، اگر نگوییم شگفتی توام با عدم باور، بود. کاندولیزا رایس و استیو هادلی دو تن از مشاوران امنیت ملی دولت امریکا در دوران ریاست جمهوری بوش پسر پس از اجلاس هانوی تلفنی با من صحبت کردند و از تصمیم ترامپ برای خروج از مذاکرات بدون امضای توافقی، حمایت کردند. رایس به من گفت که یکی از حکایت های مورد علاقه مرا در دوران ریاست جمهوری بوش برای مایک پنس معاون ترامپ تعریف نموده است. بوش، کیم جونگ ایل (پدر رهبر کنونی کره شمالی) را به بچه ای که بر روی یک جایگاه بلند نشسته و هی غذای خود را از آن بالا زمین می ریزد، تشبیه نموده بود. امریکا و دیگران هم همیشه غذاهای این کودک را از روی زمین جمع می نمایند و دوباره داخل سینی جلوی جایگاه قرار می دهند. خانم رایس گفت: اوضاع چندان تفاوتی با گذشته نکره است و کمونیست ها تا زمانی که غذایشان در زمین باقی نماند چیزی یاد نخواهند گرفت. البته حتی اگر آن زمان هم یاد بگیرند. چند روز بعد با چانگ اوی یونگ مشاور امنیت ملی دولت کره جنوبی صحبت کردم که دیدگاه جالبی در خصوص اجلاس هانوی داشت. وی گفت که مقامات کره جنوبی از اینکه کیم جونگ اون بدون پلن بی و فقط با یک گزینه (تعطیلی تاسیسات هسته ای یانگبیون در مقابل لغو تحریم ها) در هانوی حضور یافته بود، تعجب کردند. وی همچنین اشاراتی به ایده مون جائه این کرد که هم معتقد بود ما در رد فرمول اقدام در برابر اقدام کره شمالی درست عمل نموده ایم و هم اصرار داشت که تمایل کیم برای برچیدن تاسیسات هسته ای یانگبیون به عنوان گام اول، اقدامی مهم و معنادار است و نشان می دهد که کره شمالی وارد مرحله غیرقابل بازگشت خلع سلاح هسته ای شده است. به نظرم چنین ایده ای روان پریشانه (شیزوفرنیک) بود چون کره شمالی حتی تا به امروز پیشنهاد خود را در خصوص برچیدن سایت یانگبیون به روشنی بیان ننموده بود. این ادعای آخری واقعاً مزخرف بود، همان گونه که تمجید مون از سیاست چین در قبال کره شمالی موسوم به رویکرد موازی و همزمان مزخرف بود. به نظر من این رویکرد چین تفاوت چندانی با فرمول اقدام در برابر اقدام نداشت. چانگ نخستین کسی بود که بر اساس نحوه پوشش اخبار اجلاس هانوی در روزنامه رسمی حزب کارگران کره شمالی موسوم به رودونگ سینمون پیش بینی نموده بود که بعضی از مقامات کره شمالی برکنار خواهند شد. البته این پیش بینی فقط برخورد با مقامات برکنار شده را نرم تر از آنچه رخ داد، ارزیابی نموده بود. به هر حال ارتکاب اشتباه در بخش سیاست خارجی کره شمالی نه تنها می تواند زندگی حرفه ای یک نفر را نابود کند بلکه می تواند باعث مرگ او بگردد.

آنچه که باعث تعجب بسیاری از افراد از جمله تحلیلگران امریکایی شد، کوشش های بی وقفه وزارت خارجه امریکا پیش از اجلاس هانوی برای جا انداختن این خط خبری بود که واشنگتن در نهایت گونه ای از فرمول اقدام در برابر اقدام را در مذاکرات خواهد پذیرفت. سخنرانی ها، مصاحبه های بی سر و صدا با وبلاگ مهدی آبادانی و صاحب نظران و برگزاری همایش های مختلف در موسسات پژوهشی و اتاق های فکر همگی حکایت از این داشت که ما به نقطه اوج و مرحله درخشان! کار خود نزدیک می شویم که طی آن جریان امتیازدهی های پشت سر هم واشنگتن به رقیب کلید می خورد. این چیزی بود که مذاکره نمایندگان واشنگتن از سال ها پیش یاد گرفته بودند و از آن به عنوان هنر معامله و رسیدن به توافق یاد می کردند. کسانی که به اصطلاح به عنوان مغزهای متفکر واشنگتن شناخته می شدند واقعاً بعد از اجلاس هانوی هیچ نوع طرح جایگزین (پلن بی) در دست نداشتند. البته آنها چیزی بیشتر از برگشت به چارچوب توافق شده دوران کلینتون یا مذاکرات شش جانبه دوران بوش پسر و یا طرح موسوم به صبر راهبردی اوباما نمی خواستند. معلوم شد آنها در راستا جاده پانمونجوم صبورتر و استوارتر از آن چیزی هستند که من فکر می کردم و به خاطر این پایمردی تحسین شان می کنم.

البته با گذشت زمان کره شمالی از شگفتی آفرینی به سمت اظهار خشم و فحاشی حرکت کرد. روز 15 مارس خانم چوئه سان هوی معاون اول وزارت خارجه کره شمالی که محبوب ما بود! من و پمپئو را به دلیل خلق فضای دشمنی و عدم اعتماد به وسیله ارائه درخواست های انعطاف ناپذیر در اجلاس هانوی، مورد انتقاد و سرزنش قرار داد. من باید با صدور بیانیه ای از او تشکر می کردم (چوئه سان هوی همان کسی بود که پیشتر هم معاون رئیس جمهوری امریکا را عروسک سیاسی خوانده بود). خانم معاون بر خلاف اظهاراتش در خصوص من و پمپئو گفت که روابط ترامپ - کیم هنوز خوب است و تعامل و احساسات حاکم میان آنها به طرز غیرقابل بیانی فوق العاده است. حتماً همین طور است! معاون اول وزارت خارجه کره شمالی سپس تهدیدات خود را عنوان نمود و گفت: کیم جونگ اون بزودی در خصوص از سرگیری آزمایش های هسته ای و موشک های بالستیک تصمیم گیری خواهد نمود. این موضوع نگرانی های زیادی را برای دولت کره جنوبی به دنبال داشت. همان روز با چانگ همتای خود در دولت کره جنوبی صحبت کردم و او گفت که اظهارات چوئه باعث تعجب او شده است. با این وجود مقامات کره جنوبی امیدوار بودند که این اظهارات در واقع تاکید مجدد بر همان حرف هایی باشد که این مقام کره ای در شب سرانجام بی نتیجه اجلاس هانوی و خروج ترامپ از مذاکرات، بر زبان رانده بود. ما شاهد این بودیم که مون رئیس جمهوری کره جنوبی بر اعمال فشارهای خود برای برگزاری اجلاس دیگری با رهبر کره شمالی ادامه می دهد. او تاکید داشت که تمرکز نشست رهبران دو کره باید فقط بر روی موضوعات هسته ای باشد. تداوم اصرارهای رئیس جمهوری کره جنوبی احتمالاً به این دلیل بود که سیاست سئول برای تعامل با پیونگ یانگ (بعد از ناکامی اجلاس هانوی) آسیب دیده بود.

بعد از مدتی احساس کردم که ترامپ ابراز نگرانی های خود را نسبت به اینکه در اجلاس هانوی زیادی سرسخت بوده، آغاز نموده است. بیان این موضوع به شیوه های مختلف صورت می گرفت، از جمله اینکه او دوباره از تمرین های نظامی مشترک ارتش امریکا با کره جنوبی انتقاد و تاکید نمود: ما نباید حتی 10 سنت در تمرین های نظامی هزینه کنیم. از طرف دیگر او هرگز در حمایت از کارزار اعمال حداکثر فشار مالی علیه کره شمالی خسته و مردد نشد. من در روز 21 مارس جلسه کمیته مدیران ارشد شورای امنیت ملی را برگزار کردم تا ببینیم آیا این کارزار مالی ضد کره شمالی واقعاً حداکثری هست یا نه؟ و همچنین چگونه می توانیم فشارها را علیه پیونگ یانگ تشدید کنیم. مهمترین موضوعی که باید بحث می کردیم این بود که آیا امریکا باید اقدامات بیشتری را برای جلوگیری از تبادلات کشتی به کشتی توسط کره شمالی در دریاها، انجام بدهد یا نه و آیا باید جلوی صادرات ذغال سنگ توسط کره شمالی و واردات نفت توسط این کشور را بگیرد یا نه؟ روشن بود که کره شمالی با تبادل کالا میان کشتی ها بر روی آب، قصد داشت از نظارت های ما فرار کند و من می خواستم بدانم آیا ما بدون استفاده از زور می توانیم این کار را برای پیونگ یانگ سختتر کنیم یا نه؟ در نشست کمیته مدیران شورای امنیت ملی هیچ صحبتی از تحریم های جدید نشد بلکه تمرکزمان بیشتر بر این بود که تحریم های موجود را بهتر اجرایی کنیم.

روز بعد که آدینه بود ما به تفرجگاه شخصی ترامپ موسوم به مارالاگو در فلوریدا رفتیم تا رئیس جمهوری با رهبران پنج کشور جزیره ای منطقه کارائیب (باهاماس، هائیتی، دومینیکن، جامائیکا و سنت لوسیا) دیدار کند. این یکی از اقداماتی بود که من بارها از او خواسته بودم انجام دهد ولی هر بار با آن مخالفت می کرد ولی در کمال شگفتی او بعدها مدعی شد که برگزاری چنین جلساتی با رهبران کشورهای حوزه کارائیب ابتکار خودش بوده است. در حاشیه این جلسه ترامپ من و چند نفر دیگر را به کتابخانه عمارت مارالاگو (که در واقع به بار تبدیل شده بود) برد و گفت که می خواهد دستورات اجرایی اخیرِ خزانه داری را علیه دو شرکت چینی که تحریم های کره شمالی را نقض نموده بودند، لغو کند. ما این تصمیمات را به اتفاق آرا تصویب نموده بودیم و همه این تصمیمات توسط من، پمپئو و منوچین امضا شده بود. تصمیمات اتخاذ شده علیه دو شرکت چینی در واقع تحریم های جدیدی نبودند بلکه اقدامات اجرایی در خصوص تحریم های موجود و توسعه و گسترش مقررات جاری بودند. بعد از اجلاس اول ترامپ و کیم در سنگاپور، ما این موضوع (متفاوت بودن تحریم های جدید با اجرایی شدن تحریم های موجود) را با صراحت تمام با رئیس جمهوری آنالیز کردیم. او موافقت کرد که اجرای قاطع تحریم های موجود پیگیری گردد و با توجه به درک مشترکی که در این زمینه رسیده بودیم طی 9 ماهی که از برگزاری اجلاس سنگاپور می گذشت، ما شرکت ها و افراد متعددی را به دلیل نقض تحریم های موجود مجازات نموده بودیم.

در خصوص اینکه چرا ترامپ می خواست اقدامات اجرایی اخیر علیه دو شرکت چینی را لغو کند هیچ حدسی نمی توان زد به جز اینکه او ناراحتِ ناراحتی کیم جونگ اون رهبر کره شمالی بود. ترامپ متن توئیتی را دیکته کرد که نمی توانست معنایی جز برگرداندن اعلامیه اخیر وزارت خزانه داری درباره نقض تحریم های کره شمالی توسط دو شرکت چینی داشته باشد. من با قاطعیت استدلال های خود را در مخالفت با این کار عنوان نمودم و با اینکه مولوینی نیز با من موافق بود ولی مخالفت های ما تاثیری بر ترامپ نداشت. ترامپ گفت که کل قضیه این است که می خواهد با این توئیت فقط یک مخاطب خاص (کیم) را مورد خطاب قرار دهد، مخاطبی که رئیس جمهوری امریکا کوشش می کرد به هر قیمتی با او یک توافق امضا کند. رئیس جمهوری تاکید نمود: این توئیت تاثیری بر موضوعات دیگر نخواهد داشت. او با این حرف به صراحت کوشش های بی ثمر مرا برای شرح این مطلب که توئیت را افراد دیگری هم می بینند و به ناچار آن را تضعیف تحریم ها تلقی خواهند کرد، نادیده گرفت. این توئیت حتی به معنای تضعیف مشاوران و وزرای خود ترامپ بویژه منوچین وزیر خزانه داری بود. اما ترامپ اهمیتی نمی داد، به همین سادگی. او فقط می خواست پیامی (مثبت) برای کیم جونگ اون بفرستد همان گونه که پیشتر هم با برگرداندن اعلامیه وزیر بازرگانی امریکا در خصوص تحریم شرکت چینی زد تی ایی می خواست پیامی برای شی جین پینگ رئیس جمهوری خلق چین بفرستد. سندرز (سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید) پرسید درباره علت انتشار این توئیت چه شرحی باید بدهیم که ترامپ جواب داد: من کیم جونگ اون را دوست دارم و این تحریم ها غیرضروری بودند. این گونه شد که توئیت مزبور منتشر شد.

بعد از اتمام جلسه با رهبران کشورهای منطقه کارائیب در فلوریدا و بحث و گفت و گو درباره چالش های مشترک منطقه ای راهی فرودگاه شدیم. در راستا فرودگاه گزارش های رسانه ای را مرور کردیم که اکثراً حکایت از این داشت که توئیتِ ترامپ در خصوص کره شمالی به تصمیماتی که خزانه داری روز پنجشنبه اعلام نموده، مربوط نمی گردد بلکه مربوط به لغو تحریم های نامشخصی در آینده است که هنوز هم اعلام عمومی نشده اند. پمپئو که در خاورمیانه به سر می برد، کمی بعد از ساعت شش عصر تلفن کرد و سعی کردم شرح بدهم چه اتفاقی افتاده است ولی هنوز اوضاع کاملاً مغشوش و گیج نماینده بود. البته هر دوی ما از آنچه که توئیت ترامپ به دنبال داشت، کاملاً دلسرد و ناامید شده بودیم. و اینکه امروز، 22 مارس، دقیقاً یک سال از زمانی که ترامپ پست مشاور امنیت ملی را به من پیشنهاد کرد، می گذرد. به نظر می رسد 10 سال پیش بود.،ایران